Yağlı Karaciğer Hastalığı, modern dünyanın en yaygın sağlık sorunlarından biri haline gelmiştir. Terimden de anlaşılacağı gibi, karaciğerde normal çalışmasını engelleyen fazla birikintiler olduğunda ortaya çıkar. Sonuç? Muhtemelen zayıf sindirim, halsizlik, kilo kaybı ve aşırı durumlarda ölüm yaşayabilirsiniz! Yağlı Karaciğer nedenlerini ve semptomlarını öğrenmek, doğru eylemi erkenden yapmanıza ve hayatınızı kurtarmanıza yardımcı olabilir.!
Ancak bundan önce, iki tür Yağlı Karaciğer Hastalığı olduğunu bilmelisiniz – Alkolsüz Yağlı Karaciğer Hastalığı (NAFLD) ve Alkollü Yağlı Karaciğer Hastalığı (AFLD).
Bu yazıda, sorunu tam olarak anlamak için bu tip karaciğer yağlanmasının nedenlerini ve semptomlarını tartışacağız..
Yağlı Karaciğer Nedenleri Nelerdir?:
Hepatik Steatoz olarak da adlandırılan Yağlı Karaciğer Hastalığı, karaciğerin aşırı yağ ile aşırı yüklenmesinden kaynaklanır. Çok alkol tüketen bir kişide karaciğer yağlanması meydana geldiğinde buna Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı (AFLD), alkolik olmayanlarda oluşan karaciğer yağlanması ise Alkolsüz Yağlı Karaciğer Hastalığı (NAFLD) olarak adlandırılır..
Bu iki tip Yağlı Karaciğer hastalığının nedenlerinin her birine ayrıntılı olarak bakalım:
Alkollü Yağlı Karaciğer:
Daha önce de belirtildiği gibi, Alkollü Yağlı Karaciğer, alkollü içeceklerin aşırı tüketiminden kaynaklanır. Alkolün karaciğerinizin sağlığını nasıl etkilediğini ve yağlı karaciğer hastalığına neden olduğunu öğrenelim:
1. Alkol:
Yaklaşık 3 ons veya daha fazla alkol tüketen kişilerde Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı gelişme riski daha yüksektir. Bunun nedeni, karaciğerimizin bir seferde yalnızca belirli miktarda alkolü parçalayabilmesidir. Bu seviye yükseldiğinde, karaciğer muazzam bir baskıya maruz kalır ve iltihaplanmaya yol açan toksik maddeler salgılar..
Vücuttaki artan alkol seviyeleri, hastalığın şiddetini artırabilir ve sonuçta karaciğer sirozuna ve yetmezliğine yol açabilir..
Alkolsüz Yağlı Karaciğer:
Bu, alkolden kaynaklanmayan bir tür yağlı karaciğer hastalığıdır. NAFLD’nin bazı yaygın nedenlerine ve bunların karaciğeriniz üzerindeki etkilerine bakalım:
1. Obezite:
Obezite, Alkolsüz Yağlı Karaciğer Hastalığının ana nedenlerinden biridir. Kötü yaşam tarzı veya yüksek kalorili diyet nedeniyle vücudun aşırı yağ birikimine sahip olduğu bir durumdur. Bu, karaciğerdeki yağ içeriğini artırarak Basit Yağlı Karaciğere yol açabilir..
Ayrıca araştırmalar, abdominal obezitenin, insülinin vücut üzerindeki etkilerinin azaldığı insülin direnci ile yakından bağlantılı olduğunu göstermektedir. Bu süreçte karaciğer, Alkolsüz Steatohepatite (NASH) yol açan hücre hasarı ve inflamasyona uğrayabilir (1).
2. Metabolik Sendrom:
Metabolik Sendrom, yağlı karaciğer hastalığı için bir başka önemli risk faktörüdür. Vücutta obezite, hipertansiyon vb. çeşitli anormalliklerin meydana geldiği bir durumdur. Bu sendromu tanımlamanın bir yolu, etkilenen kişide geniş bir bel çevresidir. Daha önce de belirtildiği gibi, abdominal obezite, insülin direnci ve daha yüksek BMI seviyeleri ile bağlantılıdır. Bu faktörlerin her ikisi de karaciğer hasarı riskini artırır..
3. Hızlı Kilo Kaybı:
Kilo kaybı karaciğer yağlanması için önerilen bir tedavi olmasına rağmen, bu durumda kiloda hızlı azalma tehlikeli olabilir. Uzmanlar, çok hızlı kilo vermenin, sıklıkla ölüme yol açan fulminan karaciğer yetmezliğine yol açabileceği konusunda uyarıyor. Kilo kaybı kademeli bir süreç olmalı ve bir kişi egzersiz ve düşük kalorili diyet kombinasyonunu kullanarak haftada birkaç kilodan fazla vermemeyi hedeflemelidir..
4. Diyabet Öncesi veya Tip-2 Diyabet:
Diyabet öncesi koşulları veya Tip-2 diyabeti olan kişilerin NAYKH alma riski daha yüksektir. Sebep? Tip 2 Diyabet genellikle Yağlı Karaciğer Hastalığının ana nedenleri olan Obezite ve İnsülin direncine neden olur. Ayrıca Tip-2 Diabetes Mellitus’tan mustarip hastalarda, vücudun hedef dokularında insülin direncinin birlikte ortaya çıkması ve karaciğerdeki pankreas hücrelerinin daha fazla insülin üretmemesi söz konusudur (2). Bu kilitlenme obeziteye ve Yağlı karaciğere yol açabilir.
5. Yüksek Yağlı Diyet:
Yüksek yağlı bir diyet yemek, yağlı karaciğer hastalığının ana nedenlerinden biridir. Yağlarla birlikte, diyetteki yüksek miktarda karbonhidrat ve protein trigliseritlere dönüştürülür. Yağ hücreleri olarak depolanırlar ve karaciğerde birikerek alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına yol açarlar..
6. Genetik Faktörler:
Genler, karaciğer yağlanması riskini belirlemede önemli bir rol oynar. Araştırmaya göre, belirli gen tiplerine (PNPLA3) sahip hastalar, Alkolsüz Steatohepatit (NASH), Karaciğer Fibrozisi ve Siroza yakalanmaya daha yatkındır.3). Bunun bir nedeni, bu genlerin lipid metabolizmasını etkileyen ve karaciğerde yağ birikimini artıran enzimler içerebilmesidir..
7. İlaçlar ve Steroidler:
Steroidler ve Kortikosteroidler gibi belirli ilaçların uzun süreli kullanımının ilaca bağlı karaciğer yağlanmasına neden olduğu bilinmektedir. Bu ilaçların karaciğere zarar verdiği ve normal işleyişini bozduğu bilinmektedir. Bu ilaçların bazıları, karaciğer için toksik olduğu kanıtlanabilen ve Steatoz (Yağlı Karaciğer), Siroz ve hatta karaciğer yetmezliğine yol açabilen kimyasallara dönüşebilir..
Yağlı Karaciğer Belirtileri:
Yağlı Karaciğerden etkilenen çoğu insan herhangi bir önemli belirti yaşamaz. Bununla birlikte, derece ilerledikçe, bu semptomlardan bazılarını yaşayabilirsiniz..
- Rahatsızlık ve Ağrı Sağ Üst Çeyrek: Karaciğer iltihabı, tipik olarak vücudun sağ tarafında karın ağrısına neden olabilir..
- İştah kaybı: Üst karın bölgesinde zayıf sindirim ve dolgunluk hissi yaşayabilirsiniz..
- Kilo Kaybı: Karaciğer Fibrozisi veya Siroz gibi karmaşık durumlarda hastalar kademeli kilo kaybı yaşayabilir..
- Zayıflık ve Yorgunluk: Yağlı karaciğer hastalığına bağlı olarak halsizlik ve enerji eksikliği yaşayabilirsiniz..
- Sarılık: Kanda Bilirubin birikmesi nedeniyle ciltte ve gözlerde sararma fark edebilirsiniz..
- Deri Döküntüsü: Kızarıklık, deri döküntüsü ve kaşıntı gibi belirtiler şiddetli karaciğer yağlanması vakalarında ortaya çıkabilir..
- Ödem: Karaciğer tarafından protein üretiminin azalması nedeniyle hastalar karın ve bacaklarda şişlik yaşayabilir..
- Mide bulantısı: Bazı hastalar, karaciğerin toksinleri vücudunuzdan atamaması nedeniyle bulantı ve kusma yaşayabilir..
- Zihinsel karmaşa: Karaciğerde biriken toksinler beyinde birikebilir ve zihinsel karışıklığa, odaklanma eksikliğine ve yavaş yavaş tepkisizliğe ve komaya neden olabilir..
Yağlı Karaciğer Riskleri ve Tehlikeleri:
Basit bir Yağlı Karaciğer, vücut için herhangi bir acil sağlık riski oluşturmayabilir. Ancak tedavi edilmediğinde hastalık Steatoz, Fibrozis ve Siroz gibi daha ciddi durumlara ilerleyebilir. Yağlı Karaciğeri ihmal etmenin bazı tehlikeli komplikasyonları:
1. Karaciğer Kanseri:
Alkolik hepatit veya siroz varken alkol tüketimine devam etmenin karaciğer kanseri riskini ve mortaliteyi artırabileceği bilinmektedir..
2. Diyabet:
Bir çalışma, Yağlı Karaciğerden muzdarip hastaların, bu durumu geliştirdikten 5 yıl sonra Tip-2 Diyabet almaya daha yatkın olduğunu göstermektedir (4). İnsülin direncinden bağımsız olarak, yağlı karaciğeri olanlar, yağlı karaciğeri olmayanlara göre daha yüksek glikoz seviyeleri ve lipid profilleri kaydettiler..
3. Koroner Arter Hastalıkları:
Son bulgular, obezitenin neden olduğu alkolsüz yağlı hastalığın arter blokları gibi kalp hastalıkları riskini artırabileceğini düşündürmektedir. Aşırı durumlarda, kalp krizlerine ve başarısızlıklara bile yol açabilir..
Bu, karaciğer yağlanmasının semptomlarını ve nedenlerini ayrıntılı olarak açıklıyor! Bu noktaların temel bir şekilde anlaşılması, sorunu erken tanımlamanıza ve doğru eylemi gerçekleştirmenize yardımcı olabilir. Durumun ciddiyetini tersine çevirmenin veya azaltmanın en iyi yolu, sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizi içeren yaşam tarzı değişiklikleridir. Yağlı Karaciğer hastalığı hakkında daha fazla bilgi için doktorunuzla konuşun.!
Sorumluluk Reddi: Bu makale herhangi bir tıbbi tavsiye sağlamaz ve yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi yerine geçmemelidir..
Sıkça Sorulan Soru ve Cevapları :
1. Yağlı Karaciğer Ağrılı mı??
Çoğu durumda, yağlı karaciğer herhangi bir belirgin semptom olmadan ortaya çıkar. İleri evrelerde hastalar karnın sağ tarafında donuk bir ağrı yaşayabilir. Zamanla, dayanılmaz olabilen bıçaklama ağrısına dönüşebilir. Ayrıca o bölgede şişlik ve sırt ve sağ kürek kemiğine yayılan ağrı fark edebilirsiniz..
2. Düşük D Vitamini Karaciğer Yağlanmasına Neden Olabilir?
Evet! Yakın zamanda yapılan bir araştırma, düşük serum D vitamini düzeyine sahip hastaların Alkolsüz Yağlı Karaciğer Hastalığı (NAFLD) alma şansının daha yüksek olduğunu göstermektedir (5). Bu vitaminin karaciğer üzerinde anti-inflamatuar etkileri olduğu ve karaciğer hasarından koruduğu bilinmektedir. Ayrıca D vitamini takviyesinin lipid profil düzeylerini iyileştirebildiği ve bu da NAFLD’nin şiddetini azaltabildiği bulunmuştur..
3. Safra Taşları Karaciğer Yağlanmasına Neden Olur mu??
Kolesterol ve safra küçük kristaller halinde katılaştığında safra taşları oluşur. Bu taşlar safra kanalının açıklığında sıkışıp kalabilir ve karaciğerden safra akışını bloke edebilir. Zamanla, aşırı durumlarda taşlar karaciğerde yara izi, siroz ve karaciğer yetmezliğine neden olabilir..
“>